Hepatit B’li Anneden Bebeğe Yaklaşım
Hepatit B tüm dünyayı ilgilendiren bir sağlık problemidir. Dünya nüfusunun %70’i hiperendemik bölgelerde yaşar. Ülkemizde Hepatit B taşıyıcılığı sıklığı %2-7 arasında ( hafif-orta endemisite) olduğu görülmektedir.
Geçişin önemli yollarından biri vertikal geçiştir. Gebelerin Hepatit B taşıyıcılığı durumunun bilinmesi ve immunproflaksi uygulanması vertikal geçişi %90 oranında ortadan kaldırır
HBe Ag ve HBsAg’nin birlikte pozitif olduğu durumlarda vertikal geçiş, immunproflaksi olmaksızın %85-90’dır. Yenidoğan döneminde karşılaşılan virus %90 kronik Hepatit B enfeksiyonuna neden olurken, erişkin dönemde karşılaşılan virüsle bu oran %5’ler civarındadır. Bu nedenle immunoproflaksi hayati öneme sahiptir
Hepatit B taşıyıcı annelerin sütlerinde HBsAg antijeniner rastlanmaktadır. Ancak İngiltere ve Tayvan çalışmalarında yenidoğana Hepatit B bulaştırıcılığında emzirmenin bir rolü olmadığı görülmüştür.
Çin’de 230 infantın dahil edildiği çalışmada da, immunproflaksi yapılmış bebeklerin anne sütü veya formula sütle beslenmesinin seropozitiflikte bir farkının olmadığı görülmüş. Yeterli immunproflaksi sonrasında güvenle emzirilebileceği sonucuna varılmıştır.
Hepatit B immunglobulin preparatı yüksek titrede Anti-Hbs içerir, insan plazmasından hazırlanır. Son üründe virüsleri eliminasyon ve inaktivasyonu yapılır. Doğum sonrası ilk gün aşı ile birlikte ayrı ekstremitelere intramuskuler yoldan uygulanır. Tavsiye edilen dozu 30-100U/kg ‘dır.
Hepatit B pozitif anneden doğan bebekler; bebeğin doğumdan sonra yıkanması ve doğumdan sonraki ilk 12 saatte 0,5 ml Hepatit B aşısı ve 100-200 U Hepatit B immunglobulinin ayrı bölgelere uygulanması önerilir. 2000 g’ın altında doğan prematüre veya gestasyon yaşına göre ufak olan bebeklere de aynı şekilde Hepatit B aşısı ve immunglobulin uygulaması yapılır. Ancak burada yapılmış olan Hepatit B aşısı, ilk doz olarak sayılmayıp, toplamda aşılamanın 4 doza tamamlanması önerilir.
Hepatit B taşıyıcılığı belli olmayan annelerin bebeklerine; doğum sonrası ilk 12 saatte hepatit B aşısı uygulanması, anneden kan alınıp hepatit B taşıyıcılığının görüldükten sonra, pozitif ise Hepatit B immunglobulin yapılması ( 1 haftadan daha geç olmamak şartıyla) önerilir.
İlk 12 saatte Hepatit B immuglobulin ve aşı uygulaması perinatal geçişi en az %90 azaltır. Ortalama %5 infant buna rağmen Hepatit B taşıyıcılığı geliştirdiği görülmektedir. Buna yönelik serolojik testlerin 12-15.aylar arasında bakılması gerekir. Hastalık veya immünolojik yanıt oluşmaması durumunda tedavi ve yeniden aşılama planının yapılması gerekecektir. İmmunproflaksinin başarısız olması annede viral yükün fazlalığı ve HBeAg pozitifliği ile ilişkili bulunmuştur.