Rotavirus Enfeksiyonu (İshali)

Rotavirüs bebekler ve küçük çocuklarda genellikle kusma ve ateşle birlikte, su gibi ishal ile seyreden akut bağırsak enfeksiyonudur. İlkbahar ve yaz aylarında ön plana çıkan salgınlar yapar. Aşılamaların düşük olduğu gelişmemiş ve gelişmekte olan ülkeler de önemli bir sağlık sorunudur. Ağır rota ishalleri küçük çocuklarda ölümle sonlanabilir.

Rota Virüsün bulaşması dışkı ve kişisel temas ile olur, oldukça bulaşıcıdır. Aile içi yayılım ve sağlık merkezlerindeki salgınlar oldukça sıktır. Rotavirüs, bir kişinin dışkısında, ishal olmadan öncede, ishal sırasında da ve sonrasında da bulunur. Çocuğun ellerini yıkamamak virüsün oyuncak gibi diğer nesneleri kirletmesine neden olabilir. Diğer çocuklar bu kirli nesnelere de dokunurlarsa enfekte olabilirler.

Elde edilen verilere göre, dünyadaki 5 yaş altındaki çocukların neredeyse hepsi, hayatlarının bir bölümünde bu hastalığa yakalanmaktadır. Ancak aşılanmış çocuklar, hemen hemen hiçbir belirti vermeden hafif bir şekilde bu hastalığı atlatabilirler.

Başlıca belirtileri genellikle 48 saatten az süren kuluçka dönemini izleyen ateş, kusma ile başlar. Sık, sulu, özellikle çok kötü kokulu kansız ishal belirtilere eklenir. İshal 5-7 gün sürebilir. 

Bağışıklık sistemi yetersiz olan hastalarda hastalık daha uzun ve ağır seyir gösterir. Rota virüsü kapmış bir çocukta hastalık ateş ve kusmayla başlar ve ardından ishal görülür.

Rota virüsünün teşhisi dışkı tahlili sonucuyla ortaya konulmaktadır. Tanı için taze dışkı örneği tercih edilir. Tanıda öncelikle başvurulan yöntemler antijenik yapıları saptamaya dayalı testlerdir.
Kusma ve ishale bağlı sıvı eksikliği görülür, vücuda sıvı alımını arttırmak iyi olacaktır. Aksi takdirde sıvı kaybından ölümler gözlenebilmektedir.

Bu sebeple rota hastalığının tedavisinde başlıca amaç; kusma ve ishale bağlı ortaya çıkabilecek dehidrasyonun önlenmesidir. Beslenme devam ettirilmelidir, mümkünse sık aralarla azar azar beslenme yapılmalıdır. Az yağlı gıdalar tercih edilmeli, özellikle anne sütü ile beslenme kesilmemelidir.

Yeni doğan bebekler ve 3 ayın altındaki çocuklar anneden geçen antikorlar aracılığı ile enfeksiyondan korunurlar, hastalığı daha hafif geçirebilirler.
Hastalık belirtisi gösteren çocukların, vakit kaybetmeden derhal hekime başvurmaları gerekir.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) rota virüsü aşılarının ulusal aşı programlarına mutlaka eklenmesi gerektiğini önermiştir.

Aşı bebeklik döneminde 2. aydan itibaren ağızdan uygulanır. Aşılamanın 3. aydan önce yapılması gereklidir. Ülkemizde 2 ve 3 doz uygulanabilen 2 tip rota virüs aşısı bulunur. Aşı diğer aşılarla birlikte güvenle uygulanabilir. Bebek aşıdan sonra kusarsa, genel görüşe göre aşının tekrarına gerek yoktur.

Rota virüsünden korunmada bir diğer dikkat edilmesi nokta ise; ishal salgınları oluştuğunda, hasta çocuklar ile temas etmekten kaçınmak olmalıdır. Bu bağlamda hasta çocuklar aileleri tarafından kreşe gönderilmemeli, eller sık sık yıkanmalıdır.